De oneindige wereld

December in de duinen. De hemel blauw, windstil, zand in de kleur van goud.

Voetafdrukken op het zand, spelende kinderen in de verte. Stilte.

De grijze zee, rustig en kalm. De geur van zout.

Het geluid van de golven, die zich speels omrollen in het transparante water.

Glimmende sterretjes weerkaatsen de reflectie van de zon. Een meeuw

raakt de golven bijna aan met zijn witte vleugels.

Ik kijk naar de verte, naar de horizon. Naar de oneindige wereld.

Tekst en foto: Rosa

The Gift

This morning there's snow everywhere. We remark on it.

You tell me you didn't sleep well. I say

I didn't eather. You had a terrible night. "Me too."

We're extraordinarily calm and tender with each other

as if sensing the other's rickety state of mind.

As if we knew what the other was feeling. We don't,

of course. We never do. No matter.

It's the tenderness I care about. That's the gift

this morning that moves and holds me.

Same as every morning.

Raymond Carver, "The gift"

Foto: Rosa

Laatste dagen van december

We verdoen de dagen in een waas

van strijkers en weemoedigheid.

Dit is de tijd van valse wensen

en bewogen brieven, de laatste

van het jaar. Hoe dan de broze

maanden bovendrijven, hoe de dagen,
voor het eerst weer, tellen.

Dus bellen oude minnaressen,

wensen ons alvast het beste

en beginnen over onbezonnen lentes

en het schrikbeeld van een berg

van zevenduizend monter opgerookte

sigaretten -weer een jaar in as.

December: inkeer en ontreddering,

een schacht van angst die niet bezworen

wordt door drank of naasten. Waar is toch

het vuurwerk dat het tellen temt,

de stem die zegt dat het jaar

alsnog een noodzaak kent?

Menno Wigman, "Laatste dagen van december"

Foto: Rosa

Winterslaap

't Sneeuwt. De hemel wit. Zondagmiddag glijdt weg.

De sneeuwvlokken spelen verstoppertje tussen

de tuinplanten, rennen in de tijd.

December. Een winterlange slaap. De zon droomt

van zand en zee, zweet en naakte lichamen. Een reis.

Hij wacht geduldig.

Zomaar een zondagmiddag. Een zwerm vogels, een stille

tuin, speelse sneeuwvlokken op het glas, een witte hemel.

De kou. De tijd staat stil en verdwijnt.

De zon vertrekt naar het zuiden.

Gedicht en foto: Rosa

Where water comes together with other water

Voor Ibán

Toen ik het een paar jaar geleden met een goede vriend over het hardlopen had en ik vertelde dat ik altijd langs de rivier ren, verwees hij me naar een gedicht van Raymond Carver: "Where water comes together with other water". Nooit had ik van Carver gehoord en ging op internet driftig op zoek naar dit gedicht. Eerst las ik enkele fragmenten van zijn teksten. Het was gelijk raak, mijn innerlijke wereld stond op zijn kop. Impactant. De harde realiteit van het dagelijks leven. Direct, ironisch, intiem, hard maar, te gelijk, bijzonder gevoelig. Zijn stijl: beknopt en compact. Na veel zoeken vond ik het gedicht over de rivieren, in het Spaans. Ik ben het nooit vergeten. Daarna heb ik in een korte periode al zijn boeken gekocht.

Als ik nu langs de rivier ren, denk ik er vaak aan, en de wereld om me heen verandert met de woorden mee.

I love creeks and the music they make.

And rills, in glades and meadows, before

they have a chance to become creeks.

I may even love them best of all

for their secrecy. I almost forgot

to say something about the source!

Can anything be more wonderful than a spring?

But the big streams have my heart too.

And the places streams flow into rivers.

The open mouths of rivers where they join the sea.
The places where waters comes together

with other water. Those places stand out

in my mind like holy places.

But these coastal rivers!

I love them the way some men love horses

or glamorous women. I have a thing

for this cold swift water.

Just looking at it makes my blood run

and my skin tingle. I could sit

and watch these rivers for hours.

Not one of them like any other.

I'm 45 years old today.

Would anyone believe it if I said

I was once 35?

My heart empty and sere at 35!

Five more years had to pass

before it began to flow again.I'll take all the time I please this afternoon

before leaving my place alongside this river.
It pleases me, loving rivers.

Loving them all the way back

to their source.

Loving everything that increases me.

Raymond Carver: "Were water comes together with other water"

Foto: Rosa

Geluk is liefhebben

Iedereen heeft z'n trekjes. Ik heb bijvoorbeeld, de neiging om kranten en bladenknipsels te bewaren. Artikelen die ik interessant vind, plaatsen waar ik heen wil, optredens, tentoonstellingen. Een gevarieerde puzzel. Regelmatig gooi ik wat weg, en daardoor kom ik af en toe fragmenten tegen die ik al lang vergeten was.

Zoals deze week. Diep verstopt onder een paar bladen vond ik een artikel over het geluk. Ik heb het opnieuw gelezen en weer besloten om het te bewaren, omdat ik mezelf goed kon vinden in die beschrijving:

"Wie nooit iets durft, wie nooit zijn eigen grenzen verlegt en daarbij enig risico wil lopen, zal zich nooit verder ontwikkelen. Uitdagingen brengen ons verder. Want diep in ons hart weten wij:'Dit is mijn eigen falen, mijn eigen kracht, mijn eigen succes'. Koester geen angst voor diepe gevoelens...".

Dit heeft me aan het denken gezet. Geluk is ook iets persoonlijks, hoe je het zelf ervaart. Sommige mensen dromen van meer geld, een mooi uiterlijk, nieuwe dingen kopen. Ik denk dat het geluk zit voornamelijk in het geliefd te voelen. En kunnen liefhebben. Maar ook om het vermogen om van de kleine dingen te kunnen genieten. Een open houding naar de anderen toe, zonder angst. Om jezelf te kunnen zijn: "Wat je bent". Je vaardigheden te kunnen ontwikkelen, wat je van nature kan. Misschien een cliché, maar wel treffend.

Het geluksgevoel wisselt ook, net als de golven van de zee. En zo hoort het ook. Anders zouden we het nooit kunnen vergelijken met de minder goede momenten. Met een constant geluksgevoel zou je het nooit op waarde kunnen schatten.

In de "Dikke van Dale" staan verschillende beschrijvingen van geluk: "Gunstige loop van de omstandigheden", "Aangename toestand, welzijn", en "Behaaglijk gevoel over iemand die zich verheugt over zijn welzijn".

Als ik zelf dit gevoel samen zou moeten vatten, zou ik het beschrijven als: "Liefhebben en zich geliefd voelen".

Foto en tekst: Rosa

Citaat: Dorothee Röhring

Two Worlds

In air heavy
with odor of crocuses,

sensual smell of crocuses,
I watch a lemon sun disappear,

a sea change blue
to olive black.

I watch lightning leap from Asia as
sleeping,

my love stirs and breathes and
sleeps again,

part of this world and yet
part that.

Raymond Carver, "Two Worlds"
Foto: Jan-Willem Wolf
http://www.flickr.com/photos/ingeliefhebber/

Hüzün, de melancholie van Istanbul

Vorig jaar toen ik in Istanbul was, viel me al op dat de stad een bijzondere sfeer uitstraalde. Istanbul is een stad met een rijk verleden, gesticht door de Grieken, zo'n 27 eeuwen geleden. De stad is druk en levendig. Er wonen 11 miljoen mensen. In de smalle straatjes zie je overal gezellige restaurantjes, de mensen maken graag een praatje en wisselen de laatste nieuwtjes uit. Hier en daar zie je ook oude mannetjes zittend op kleine krukken, die rustig nippen aan een klein glaasje zoete appelthee. De grote Bazaar ademt de sfeer van de Duizend en één Nachten. Oriëntaalse zwoele geuren, glitter en felle kleuren, mannen die hun koopwaar aanprijzen. Een wereld van zintuigen.

De rivier Bosporus maakte veel indruk op me. Vaak is hij in nevelen gehuld en zie je de tientallen moskeeën wazig boven de horizon uittornen. De oude veerponten varen heen en weer en de Galatabrug glimt trots, met al die mannen op een rij die dagelijks hun hengels uitgooien.

De stad straalt een melancholische sfeer uit: Weemoed, in het Turks genaamd "Hüzün". Het betekent niet een individueel gevoel, maar van de hele stad. Het sombere gevoel dat miljoenen mensen gezamelijk ervaren. Orhan Pamuk zegt over "Huzur", de allergrootste roman die over Istanbul is geschreven: "Een weemoed die hun wilskracht knakt en veroordeelt tot nederlagen. De weemoed maakt het onmogelijk dat liefde eindigt als een vredige kalmte. De liefdesverhalen in Istanbulse zwart-wit films eindigen onveranderlijk in melodrama".

Maar in de mystiek is de kijk veel positiever. Het is niet de aanwezigheid van weemoed, maar juist de afwezigheid ervan die geldt als een gemis. In de literatuur, poezië en de lokale muziek, hüzün, een emotie die je vaak tegenkomt, geldt als een levensvisie.

Bejan Matur (1968) hoort bij de jonge generatie Turkse dichters. Zij geeft met treffende woorden de melancholie van een land weer, en het taalgebruik zit vol oriëntaalse invloeden.

Van wind vervulde landhuizen

..."We zouden afscheid nemen van elk van ons

Bij één of andere afslag.

Maar wie zou het eerst

Wie zou het eerst bang worden

Voor de weg

De nacht

De oude ruiter

Wie was er aan de beurt

We huiverden daarom bij elke kruispunt.

Ik was tot het eind gebleven

Met de smalle weg die zich voor mij uitstrekte
Een reiziger door het leven was ik nu

Die kracht putte uit zijn pijnen..."

Hüzün, weemoed. Zoals Robert Burton daarover schreef : ''Alle andere geneugten zijn nietszeggend. Geen enkele is zo aangenaam als melancholie".

Foto en tekst: Rosa

Gedicht: Bejan Matur

The Bell Jar

In Memoriam

"Outcast on a cold star, unable to feel anything but an awfull helpless numbness. I look down into de warm, earthy world. Into a nest of lovers beds, baby cribs, meal tables, all the solid commerce of life in this earth, and feel apart, enclosed in a wall of glass. "

Sylvia Plath, 'The Bell Jar"

Foto: http://ferran.les-plus-simples.com/