In de trein naar Amsterdam

Ik heb iets met treinen. Het ritmisch geluid, de vreemde gezichten, verschillende soorten mensen. De rust als je door het raam kijkt. Het gevoel dat je even weg kan dromen, fantaseren, ver weg.

Een man van middelbare leeftijd zit aan de andere kant van het gangpad, een mosgroene jas aan, koptelefoon op. Een blauwe linnen koffer staat op de grond, een grijze wollen sjaal nonchalant eroverheen. Het is een vrij grote koffer, hij gaat vast naar het vliegveld. Wat voor muziek zou hij luisteren? vraag ik me af. Waar gaat hij naartoe?
In de verte hoor ik muziek, een jongen komt trompetspelend het coupé binnen. Zijn vriendin, donker haar en een gebreide muts op, draagt een bakje en rammelt met de munten die erin zitten. Niemand kijkt naar ze. Het is of ze niet bestaan, of ze doorzichtig zijn. Ik vind het een beetje zielig. Ze zien er schoon uit, eigenlijk heel gewoon. Ze zouden ook studenten kunnen zijn.

De trein stopt in Leiden en vertrekt opnieuw. Ik kijk door het raam. De wolken werdwijnen langzamerhand, ik vang een glimp van het lentelicht. Wolken die lijken van katoen, af en toe afgewisseld door een zonnestraal die zijn best doet om door te breken. Ik ruik de lente, denk aan fietsen, rennen langs de rivier, relaxed in de tuin zitten met een glaasje wijn. Aan de mooie dagen die gaan komen.

We rijden onder een viaduct, de bomen langs het spoor flisten langs me heen. Ik zie de huizen in de verte, het puntdak van een kerk, het groene gras bij het spoor. Ik denk aan de toekomst, aan de nieuwe mogelijkheden, de nieuwe mensen die ik ga ontmoeten. In gedachten verzonken kijk ik opnieuw naar buiten. De bomen zijn ordelijk gerangschikt, eindeloze lange rijen bomen, precies op dezelfde afstand.

Het muziekje van een mobiele telefoon verstoort ineens de rust. In de trein heb je totaal geen privacy, alleen in je gedachten.

"Station Nieuw Vennep", hoor ik in de verte. Vervlogen herinneringen aan oude tijden, aan een dierbaar iemand die er niet meer is. Het lijkt zo lang geleden...Ik besef dat het leven heel kort is, teveel mensen in mijn omgeving zijn in korte tijd overleden. Het is een soort schockeffect, ik zal nooit meer de oude zijn.

Wij passeren een grijs industriegebied en dan weer kantoorgebouwen. Vierkante blokken vol ramen, een beetje groen eromheen. Heel onpersoonlijk. De luidspreker zegt: "We gaan de Schipholtunnel binnen". Een zwart gat met, af en toe, een zweempje licht. Veel mensen die waarschijnlijk op reis gaan, staan gehaast op. Ik fantaseer dat ik alles achterlaat en zomaar een vliegtuig neem naar een onbekende besteming. Helemaal alleen. Maar ik heb geen geld bij me, geen kleding en een gezin die op mij thuis zit te wachten.

De trein stopt . Ik hoor nieuwe stemmen van jongen mensen:
-Hoe was het gisteren?-, vraagt een jongen.
- Ik ben niet gegaan-, antwoordt een meisjesstem. Ik weet niet hoe ze eruitzien, ze zitten drie rijen verderop.

Plotseling hoor ik dicht bij me het Chinees muziekje van een mobiele telefoon.

-Met Jan-, zegt iemand. Het is de man met de mosgroene jas. Hij zegt alleen "ja" en "O.K.", en luistert aandachtig.
-...de lijn viel weg-, zegt hij. Iets met "Airlines" en hij heeft het over een neef. En over "wat gaan drinken" in Venlo.

We komen aan in Amsterdam CS. Het wordt vast een bijzondere middag.

Dichters hebben geen rijbewijs

Op de sportschool, bij de loopband, hoor ik een gesprek tussen twee vrouwen. Eéntje ken ik. Donker uiterlijk, mooi, krachtige uitstraling. Toneelspeelster, een veelzijdige vrouw. Ze hebben het over het rijbewijs. De actrice vertelt zelf geen rijbewijs te hebben, geen behoefte aan: "soms is het vervelend als ik 's avonds laat na een voorstelling naar huis moet, maar als ik eenmaal in de trein zit, ben ik het al lang vergeten", zegt ze.

Het is mij eerder opgevallen dat een groot aantal creatieve mensen vaak geen rijbewijs heeft. De dichters wat dit betreft, spannen de kroon. Ze worden vaak opgehaald met een taxi of ze verplaatsen zich met de trein. Zelf hou ik ook niet van rijden. Reizen met de trein is veel leuker, maar niet in de spits. Naar buiten kijken, mensen observeren, gesprekken luisteren. En de grote stations sprankelen van het leven. Als je autorijdt, moet je je voornamelijk op het verkeer concentreren en mis je veel van wat om je heen gebeurt. En er zijn zoveel dingen die de moeite waard zijn!

Twee jaar geleden, in de trein naar Amsterdam, ging ik alles opschrijven wat ik zag en hoorde in de treincoupé. De gewone, dagelijkse dingen kunnen ook boeiend zijn. Je moet wel leren om je ogen goed open te houden:

"Ik heb iets met treinen. Het ritmisch geluid, de vreeemde gezichten, verschillende soorten mensen. De rust als je door het raam kijkt. Het gevoel dat je even weg kan dromen, fantaseren, ver weg.

Een man van middelbare leeftijd zit aan de andere kant van het gangpad, een mosgroene jas aan, koptelefoon op. Een blauwe linnen koffer staat op de grond, een grijze wollen sjaal nonchalant eroverheen. Het is een vrij, grote koffer, hij gaat vast naar het vliegveld. Wat voor muziek zou hij luisteren? vrag ik me af. Waar gaat hij naartoe?"

Wordt vervolgd...

Hollands Grijs

Vroeger was grijs een kleur die mij totaal niet opviel. Het bestond wel, maar het was een beetje onzichtbaar. Toen ik in Nederland ging wonen, de vertrouwde Middelandsezeekleuren verdwenen in het niets. Het grijs ging mijn zicht overheersen, steeds meer plaats innemen, vooral in de herfst en winter. Grijze dagen met grijze luchten, mistige landschappen. Het leven spelde zich op voornamelijk binnenin de huizen.

Door de jaren heen, heb ik ontdekt dat de kleur grijs veel nuances bevat. "Waarderen" is een groot woord maar, als je je ogen goed open doet, verschijnt een wereld aan de opervlakte die voor die tijd verborgen bleef. Nu kan ik de verschillende tonen grijs goed onderscheiden . Je hebt, bijvoorbeeld, het grijs van de stoepen. Vierkante, groffe tegels, het valt niet op. In het oranje zouden ze teveel aanwezig zijn. De mensen zouden vaker tegen iets aanlopen, alleen gefixeerd op de felle kleur. En de Amerikaanse verzekeraars voor grote schadeclaims komen te staan.

Er is ook het grijs van de steunen van de brievenbussen, ook onzichtbaar, zeker omdat de brievenbussen zelf knalrood geverfd zijn. De metalicgrijze auto's blijken heel populair te zijn, voornamelijk tussen zakenmannen en keurige gezinnen. De rolluiken van de winkels hebben een "niet opvalgrijs". Het moet niet te aantrekkelijk voor dieven uitzien. Het bestek hoort bij een ander soort grijs. "Hoogglansgrijs", zou je het kunnen noemen. Spiegeling, luxe, beschaving.

Grijs is de computer en het beeldscherm, van een soort hardplastic in een matkleur. Mijn nietmachine is ook grijs en, naast de computer, haast niet te zien. Als je op straat goed oplet, zie je veel oudere vrouwen met grijze regenjassen. Waarom geen rood, turquoise, oranje of felblauw? Het is mij een raadsel. De wereld zou veel kleuriger uitzien voor de ouderen en zorgen voor positieve energie.

Grijze muizen vind je overal. Zij vallen natuurlijk niet echt op in het actuele maatschappij. Werken, eten en slapen. Het leven gaat aan hun neus voorbij zonder dat ze iets bijzonders meemaken. Als het zou gebeuren, zouden ze erg van schrikken. Zij houden afstand, vertellen weinig, vinden "vreemd" de mensen die er anders uitzien. Zijn bang voor de woorden "nieuw", "passie"en "verandering". Laten hun gevoelens niet bloot en weinig herinneringen achter.

Er zijn grijze dagen. Herfst, regen, mist. Saaie dagen waar niks gebeurt. Geen mensen op straat, alles vloeit in een grijze waas. Grijs is wel een "mengbare" kleur. Als je het combineert met andere kleuren krijg je een mooi efekt. Oranjegrijs, blauwgrijs, groengrijs. Gepoederde kleuren met een nostalgisch tintje. Let, bijvoorbeeld, op de schilderijen van Anton Piek. Hollandse grijze luchten, winter, schaatsende kinderen bij een grijze singel.

Je kan een, op het eerste gezicht saaie kleur, nog leren waarderen. Op straat en in je eigen huis goed opletten. Overal zie je grijs, hij begeleidt de andere kleuren zodat ze niet teveel opvallen.

Is nu je wereld van kleur een beetje veranderd?

Een liefdescheschiedenis in...

Het scenario, een discotheek aan de Spaanse kust, tientallen jaren geleden. Geen trendy kustplaats, niet de "ideale kustplaats", zoals kort geleden een bekende columnist schreef. Een onopvallende locatie eigenlijk, met voornamelijk Spaanse gezinnen die hier hun vakantie doorbrengen.

Vier uur 's nachts. Zij heeft lang, donker haar. Hij, blonde krullen, blauwe ogen, gebruind gezicht. Zij danst afwezig op het ritme van de muziek mee. Een paar druppeltjes zweet glijden van haar gezicht af. Af en toe, nipt ze van haar glas Lumumba. Hij leunt tegen de muur, kijkt naar haar, hoe ze beweegt. Plotseling, begint de DJ rustige muziek te draaien. Zij stopt met dansen, loopt rustig naar de zijkant en, in gedachten verzonken, pakt ze een sigaretje en zoekt haastig haar aansteker. De jongeman staat ineens achter haar, aansteker in zijn hand. Hij geeft haar een vuurtje, vraagt hoe ze heet. Waar ze woont. Ze raken in gesprek. Zij had hem al eerder zien staan, in de verte, in het donker.

Een paar maanden later, een paar brieven en telefoontjes verder. Zij neemt de bus naar Nederland, alleen. Het is hartje winter, de dag voor Sinterklaas. De wegen in Frankrijk zijn ondergesneeuwd, het verkeer zit hier en daar vast. De chauffeur twijfelt of hij op tijd bij de plaats van bestemming aankomt. Het meisje begint zich druk te maken. Zij spreekt weinig Engels en is nog nooit in het buitenland geweest. Zij begint te twijfelen..."en wat als hij niet op mij wacht op het Centraal Station?". Geen slaapplaats, zwerven door de stad. Een rampscenario.

Om één uur 's nachts komt de bus aan op het station, met vier uur vertraging. Een dunne laag sneeuw bedekt de auto's. Het is donker, de stilte overheerst. Zij stapt met een kleine reistas uit de bus en kijkt onwenig om zich heen. Ineens hoort ze haar naam roepen. Hij staat er, met een bos bloemen in zijn hand. Vijf uur op haar gewacht, de bloemen zien er niet meer zo fris uit.

Twintig jaar later. Oktober, een buitenwijk in de grote stad. Het regent. Zij kijkt door het raam. De druppels maken een monotoon tikkendgeluid. Een zwerm vogels vliegt in een V-formatie in de grijze hemel. Een vliegtuig laat een witte streep achter tussen de wolken. Zij loopt langzaam naar de keuken en vult het koffiezetapparaat. Daarna giet ze het water in en drukt op het knopje. De koffiegeur spreid zich snel door de kamer. Dan gaat ze zitten en pakt een tijdschrift. Voor een moment, kijkt ze op en richt haar blik naar de verte.

Tekening: Rosa

Czeslaw Milosz en Femke

Voor Femke, die graag het gedicht wil lezen waar mijn fotoblog naar genoemd is.

Soms, als je naar een foto kijkt overvalt je een gevoel dat moeilijk te beschrijven is. Een gevoel van rust, zoiets als : "het is goed zo". Ik heb het ook vaak ervaren, momenten dat je geest ontspannen is en dat je alles helder ziet. Meestal ben je alleen. Deze momenten zijn waardevol. Een seconde, minuten, het leven staat stil. Dit gedicht van Czeslaw Milosz, een klassieker, weergeeft perfect deze waarneming.

Een geschenk / Dádiva

Zo'n gelukkige dag.
De mist was vroeg gezakt, ik werkte in de tuin.
De kolibries stonden stil boven de bloeiende kamperfoelie.
Er was geen ding op aarde dat ik zou willen hebben.
Ik kende niemand dat het benijden waard was.
Wat aan kwaad was geschied, had ik vergeten.
Ik schaamde me niet bij de gedachte dat ik was wie ik ben.
Ik voelde nergens in mijn lichaam pijn.
Toen ik mij oprichtte, zag ik de blauwe zee en zeilen

Czeslaw Milosz

Nederland in een ansichtkaart

Vanochtendvroeg ging ik rennen langs de rivier. Rennen is gezond en heeft veel voordelen: je beweegt in de open lucht, je krijgt inspiratie bij het schrijven, het is gratis en, vooral, na de excessen van de zomervakantie val je een beetje af.

Een vertrouwde route in een pittoresk landschap. Nederland in een ansichtkaart, alle ingredienten zijn aanwezig: water, gras, koeien, molen, fietsers, brede hemel. De wind brengt mee een zachte geur naar gras, naar groen, naar dauw. Het kan overal in het land zijn. Maar toch, elke keer ontdek ik iets nieuws. Ieder seizoen is verschillend. Andere kleuren, andere sfeer, andere geuren. Vroeg in de ochtend is het licht op z'n mooist. De stilte overheerst, het leven komt langzaam op gang.

Eerst liep ik langs een bassischool. Door de ruiten heen hoorde ik de kinderen "lang zal hij leven" zingen. Welkom terug! Iets verder, een paar mensen waren de hond aan het uitlaten en spraken even met elkaar. De honden gingen hen voor. Even kort snuffelen, kijken of ze elkaar aardig vinden en hun weg verder vervolgen. Iedere dag dezelfde mensen en hondengezichten, dag in dag uit. Langs de rivier kwam ik een paar scholieren tegen met zware rugzakken, druk in gesprek. Enkele renners op de route begroetten mij snel, in gedachten verzonken.

Aan het einde van het trajekt, in het begin van de straat, een rij groene Sulo's wachtte op de vuilniswagen die elke week uit hun lijden verlost. Voor de schutting van een rijtjeshuis, een plastic keukentje met twee oude boterhammen erop, zat alleen te wezen. Geen kind te zien, de scholen zijn weer begonnen.

Een gewone buitenwijk, niet ver van de rivier. Smalle straten, gewone mensen. Jij alleen maakt het verschil.

Een moeilijk begin

Het oorspronkelijk idee was om een fotoblog te maken. Teveel foto's, mijn harde schijf werd steeds voller. De foto's van een spiegelreflexcamera nemen veel capaciteit in, en geen zin om het elke keer op Cd te zetten. Het lukte de eerste keer, ondanks dat ik met de computer niet zo handig ben. Na de foto's kwamen de teksen erbij, fragmenten van gedichten in verschillende talen van bekenden en bevrienden -en minder bekende- dichters. Teksten toevoegen werd steeds leuker: een foto goed bekijken, de eerste impressie, een samenvattend woord, een zin, een volledige tekst. De fotos werden kleiner, de teksten groeiden.

Toen ik een paar dagen later bij een behulpzame buurman kwam voor een "Rondtour door Flickr" om mijn laatste twijfels door te lichten, vertelde ik hem over mijn "Tekstentic". Hij zei tegen mij: "waarom begin je niet een eigen webblog? Dan kan je, in ieder geval, je teksten kwijt en eventueel een leuke foto eran toevoegen...'
Improviseren heeft iets bijzonders, heb ik altijd gedacht. Dus, zo gezegd, zo gedaan. Binnen een paar minuten hadden we (had hij...) een webblog in elkaar gezet. Een originele naam was het wel moeilijk te verzinnen. Vijf pogingen gedaan met mijn voornaam, verschillende combinaties. Alles was al bezet. Toen kwam ik terug op een benaming die ik al één jaar eerder had bedacht: "From Holland with love". Een standaardnaam , maar veelzeggend. Tot mijn eigen verbazing, bestond het nog niet. Een stapje verder.

Dezelfde avond, vol enthousiasme waagde ik me aan een Surrealistische -en ingewikkelde- tekst die ik in de vakantie had geschreven. Het moest niet zo duidelijk zijn waar het om ging en om welke plaats. Te dichtbij en, te gelijk, te ver van mijn bed af. Sterke gevoelens, herinneringen. Slechts één dag heeft het op mijn blog gehangen. Ik vond het maar niks. En een foto erbij plaatsen was het een heel karwei. Verkleinen of eerst de foto's bij Flickr zetten? De hamvraag.

Ik ging terug naar de vriendelijke buurman, die vol geduld mijn vragen duidelijk uitlegde. Daarna, alles op een rijtje gezet: "Wat wil ik precies met mijn webblog", "Wat lijkt me leuk".
Ik kwam tot de conclusie dat ik juist het gewone leven veel aantrekkelijker en boeiender vind: de kleine dagelijkse dingen, objekten, situaties, gesprekken. Alles door een vergrootglas bekijken. Het is het proberen waard. Misschien: "Het leven in Nederland door de ogen van een Spaanse". Het hoeft geen literair hoogstandje te zijn. Het is maar een blog... geen redakteur die je teksten goedkeurt, geen beperkingen. Gewoon leuk. Zoals een bevriende blogger zei: "yo me lo guiso y yo me lo como" en hij heeft gelijk. Geen bijzondere ervaringen, maar wel "mijn ervaringen". Het kan zijn dat bijna niemand het leest. Of alleen vrienden of collega's "omdat jij het zo graag wilt".

Gelezen worden, is het belangrijk voor mij? ik weet het niet. Communiceren wel. Delen. En vooral het plezier van schrijven. Een vriendin zei ooit tegen miij: "creatieve geesten voeden zich met het delen van ervaringen en gedachten". Ik denk dat ze gelijk heeft. Het is een goed begin. Nu nog achterkomen hoe ik de foto's aan de teksten moet toevoegen...